Dwars door Nederland liep tweeduizend jaar geleden de grens van het Romeinse Rijk: de Limes. Veel overblijfselen daarvan zijn in de grond bewaard gebleven. Sinds deze zomer staat de Limes dan ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Historisch Nieuwsblad maakte een digitaal tijdschrift over het grootste archeologische monument van Nederland.
Lees in deze gratis special over de rijkdom en handel langs de Limes, bekijk de archeologische topvondsten en ontdek de plaatsen waar de grens van het Romeinse Rijk nog steeds zichtbaar is.
Romeinen langs de Rijn
Vanaf de regeerperiode van keizer Caligula (37-41 n.Chr.) tot in de vierde eeuw n.Chr. vormde de Rijn in Nederland de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. De linie van Romeinse versterkingen was in eerste instantie niet opgezet als permanente grens, maar fungeerde als een bewakingssysteem voor de scheepvaart over de rivier. Pas enkele decennia na de bouw van de eerste forten werd werk gemaakt van het opzetten van een coherent grenssysteem.
De overblijfselen van de Neder-Germaanse Limes prijken sinds de zomer van 2021 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Tamar Leene, programmamanager van de Romeinse Limes in Nederland, vertelt over het nominatietraject en de waarde van de UNESCO-erkenning. ‘De hele tijdlijn van het Romeinse Rijk is aan de Limes te vinden.’
Langs de Rijn legden de Romeinen forten aan die langer in gebruik bleven dan langs welke andere Limes ook. Het zorgde voor een bruisende regio die niet alleen een militaire grens was. Zowel in het achterland als ‘aan de overkant’ van de Limes ontmoetten kooplieden en boeren, militairen en burgers, en Romeinen en ‘barbaren’ elkaar.
Op veel plaatsen in Nederland en Duitsland zijn overblijfselen van de Limes te zien. Soms permanent, soms tijdelijk. Bekijk een overzicht van de plaatsen en tentoonstellingen waar u de Limes kunt beleven.
Door de komst van de Romeinen ontstond er rond de Limes een mengeling van de inheemse en Romeinse keuken. Speciaal voor dit digitale magazine stelde culinair historicus Manon Henzen een historisch menu samen, gebaseerd op vondsten langs de Rijn. Maak een Romeinse aspergesalade met gepocheerd ei, kook een kruidige vis of bak exotische vruchtencakes.
In de tijd van het Romeinse Rijk was Noviomagum – Nijmegen – een grote stad, met tal van ambachtslieden die ten dienste stonden van de inwoners en het Romeinse leger. Deze ambachtslieden lieten hun sporen na in de bodem; sporen die 2000 jaar later een boeiend verhaal vertellen over Romeinse barbiers, pottenbakkers en kokkinnen.
Langs de Limes zijn honderden bijzondere archeologische vondsten gedaan. Bekijk de mooiste voorwerpen in 3D, zoals een bronzen schaal, een ruitermasker en een houten schip.
Romeinse helmen behoren tot de spectaculairste ontdekkingen uit de Nederlandse bodem. Bijna 2000 jaar geleden zijn ze achtergebleven op het slagveld, verloren in moerassen of geofferd aan de goden.
Deze en nog veel meer verhalen leest u in de nieuwe digitale special, gemaakt door de redactie van Historisch Nieuwsblad in samenwerking met Romeinse Limes Nu.
De special is een kruising tussen een tijdschrift en een website. U kunt de verhalen los van elkaar lezen, zonder dat u deze hoeft te downloaden.
