Het klimaatalarm van de Club van Rome

Met activisten in hun kielzog trokken politici dit weekend naar Glasgow om nieuwe klimaatafspraken te maken. De eerste grote belofte staat al op papier: vóór 2030 komt er een einde aan de wereldwijde ontbossing. Toch hebben de meeste Nederlanders weinig vertrouwen in de klimaattop. Uit een enquête van de NOS blijkt dat slechts een tiende gelooft dat het overleg tot concrete acties zal leiden. Onderaan deze nieuwsbrief leest u over de groep wetenschappers die voor het eerst alarm sloeg over het klimaat. De ‘Club van Rome’ presenteerde in de jaren zeventig een zorgwekkend rapport. ‘Er komt binnen enkele tientallen jaren een geweldige catastrofe.’

Ontvang maandelijks de beste artikelen over geschiedenis op de mat. Neem nu een abonnement op Historisch Nieuwsblad.

'Erasmus' is het beste historische boek van het jaar

Sandra Langereis ontvangt de Libris Geschiedenis Prijs 2021 voor haar boek Erasmus: dwarsdenker. Een biografie. ‘Een boek dat’, aldus de jury, ‘op alle fronten uitblinkt. Een boek dat stoelt op briljant wetenschappelijk onderzoek en dat ondanks zijn omvang tot aan het eind toe meeslepend is. Een boek dat je omver blaast.’

De wankele Dayton-akkoorden

De spanningen in Bosnië en Herzegovina lopen op nu de Bosnisch-Servische politie onaangekondigde oefeningen houdt in de buurt van Sarajevo. Ondertussen zaagt de Servische leider Milorad Dodik aan de poten van de Hoge Vertegenwoordiger, die sinds de Dayton-akkoorden toezicht houdt op de situatie in het land. In 1995 kregen de Verenigde Staten voor elkaar wat de Europese Unie niet lukte: vrede sluiten in Bosnië en Herzegovina. Het was de laatste keer dat de VS bereid waren ruziënde Europeanen te hulp te schieten.

Lees in het novembernummer van Historisch Nieuwsblad over de historische zoektocht naar het ware geloof. De onthullingen van seksueel misbruik binnen de rooms-katholieke kerk is niet de eerste keer dat de kerk op zijn grondvesten schudt. Zelfverrijking, verkoop van ambten, aflatenhandel en zedeloosheid vormden aanleiding voor fundamentele hervormingen van het geloof. In het dossier van dit nummer leest u over twee markante vernieuwingsbewegingen.

De plundering van Lombok

Na 124 jaar geeft het Verenigd Koninkrijk het eerste beeld van de geroofde Benin Bronzes terug aan Nigeria. In 1897 namen de Britten duizenden objecten mee uit het koninklijk paleis van Benin, dat in het huidige Nigeria ligt. Drie jaar eerder waren Nederlandse troepen betrokken bij een andere koloniale plundering. Na een veldslag maakten soldaten tweehonderd kilo goud, 7000 kilo zilver en een overvloed aan edelstenen buit op het Indonesische eiland Lombok.

De CPN koos voor Stalin

33 SP-leden raken hun lidmaatschap kwijt omdat ze ook lid zijn van communistische groepen. De SP wil niet dat geradicaliseerde communisten de partij overnemen. In 1949 ontstond er een breuk tussen de Communistische Partij van Nederland (CPN) en de rest van het land. De verhoudingen met niet-communisten bereikten een dieptepunt en de partij koos radicaal voor de Sovjet-Unie en de jubilerende leider Stalin.

Winactie: Catalogus Willem van de Velde & Zoon

Historisch Nieuwsblad verloot onder nieuwsbrieflezers vijf exemplaren van de catalogus Willem van de Velde & Zoon, het boek over de gelijknamige tentoonstelling in het Scheepvaartmuseum. Mail om kans te maken uw naam, postadres en de reden dat u dit boek zou willen winnen naar [email protected]. De winnaars worden in de nieuwsbrief van volgende week bekendgemaakt.

Britten riskeren oorlog om kabeljauw

Een ontmoeting tussen Emmanuel Macron en Boris Johnson heeft het visserijconflict tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk niet kunnen beëindigen. Londen zegt zelfs naar de rechter te stappen als de Fransen hun dreigementen aan het adres van de Britse visserij niet intrekken. In de jaren zestig en zeventig belandden Groot-Brittannië en IJsland in een hevig conflict over de grenzen van viswateren. De gemoederen liepen zo hoog op dat de NAVO vreesde voor een oorlog tussen de twee lidstaten.

Oorlog in Tigray

De Ethiopische premier Abiy Ahmed roept zijn aanhangers op om zich te bewapenen tegen het Tigray People's Liberation Front (TPLF). Sinds november 2020 woedt er in de deelstaat Tigray een felle oorlog tussen de Ethiopische regering en rebellen. Historicus en antropoloog Jan Abbink vertelt over de wortels van het conflict: ‘De Tigray vinden zichzelf historisch gezien ontzettend belangrijk, misschien wel de belangrijkste groep in Ethiopië.’

Discussie over de doodstraf in Nederland

Na zes jaar heeft de Amerikaanse staat Oklahoma weer een gevangene geëxecuteerd, maar de executie verliep niet vlekkeloos. De injectie die een pijnloos sterven moest garanderen, veroorzaakte hevige stuiptrekkingen. Na een gruwelijke moordzaak laaide in 1875 de discussie over de doodstraf in Nederland op. Moest de maatschappij humaan zijn tegenover onmenselijke misdadigers?

Eeuwenoude smokkelroutes naar Nederland

De douane heeft in Rotterdam 4178 kilo cocaïne onderschept, de grootste hoeveelheid in jaren. De drugs zaten verstopt in containers uit Zuid-Amerika. Twee eeuwen na de hoogtijdagen van de Antilliaanse smokkelhandel in cacao bloeit de zwarte economie in Latijns-Amerika als nooit tevoren. Smokkelaars vervoeren nu andere genotsmiddelen naar Nederland, maar de smokkelroutes zijn nog hetzelfde.

Het klimaatalarm van de Club van Rome

Ruim vijftig jaar geleden zette de ‘Club van Rome’ klimaat voor het eerst op de kaart. In hun alarmerende rapport Grenzen aan de groei waarschuwden de onderzoekers voor milieu en het uitputten van grondstofvoorraden. Sindsdien staan klimaat en milieu onverminderd hoog op de politieke agenda. En kwam er een einde aan het onbevangen plezier in consumeren.

Wilt u nog meer geschiedenis? Deze artikelen uit ons archief werden de afgelopen week veel gelezen:

• Een goede huisvrouw bleef thuis en zorgde voor het gezin. Dat hoorde nu eenmaal zo, vonden bijna alle Nederlanders in de jaren vijftig.
• Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog leed de Nederlandse economie nog weinig onder de strijd. Maar in 1917 werd de schaarste aan veel producten, vooral voedsel, voelbaar.
• In 1618 vormde een aanslag het startsein voor de Dertigjarige Oorlog. Het conflict sleurde vrijwel alle Europese landen mee in een spiraal van geweld.