Vernieuwd verzetsmuseum wil het verzet ‘rehabiliteren’

In het Verzetsmuseum Amsterdam is vanaf 2 december een nieuwe vaste tentoonstelling te bezichtigen. ‘We willen laten zien dat verzet plegen tegen de Duitsers geen eenvoudige keuze was,’ vertelt directeur Liesbeth van der Horst onderaan deze nieuwsbrief. Ze ergert zich aan gemakkelijke morele oordelen achteraf. ‘Je ziet het steeds vaker: degenen die een misdaad niet hebben kunnen voorkomen krijgen de schuld. Dat vind ik een vervelende tendens.’

Ontvang maandelijks de beste artikelen over geschiedenis op de mat. Neem nu een abonnement op Historisch Nieuwsblad.

Populaire Netflix-serie promoot complottheorie

De Netflix-serie Ancient Apocalypse draait om de zoektocht naar een mysterieuze beschaving die aan de basis zou staan van indrukwekkende monumenten als de Egyptische piramides en tempels in Mexico. Presentator Graham Hancock hamert erop dat de ‘mainstream archeologie’ deze geschiedenis geheim wil houden. RMO-conservator Luc Amkreutz maakt zich zorgen over de populariteit van de serie.

Beslissende slag in Oekraïne

Het Russische leger bombardeert energiecentrales, zodat Oekraïners hun huizen niet kunnen verwarmen. Het is niet de eerste keer dat Rusland de vrieskou gebruikt tijdens een oorlog. Aan het begin van de achttiende eeuw liep de Zweedse koning Karel XII zich stuk op de barre Russische winter. Op 27 juni 1709 delfde hij het onderspit bij het Oekraïense stadje Poltava.

‘Niet alles hoeft genocide te heten’

Duitsland wil de hongersnood in Oekraïne in de jaren dertig, de zogenoemde Holodomor, erkennen als genocide. De voedselschaarste was opzettelijk veroorzaakt door Sovjetleider Jozef Stalin. Volgens Nanci Adler, hoogleraar geschiedenis aan de UvA en het NIOD, ging het om een vreselijke misdaad. 'Maar niet alles heeft het etiket "genocide" nodig om de ernst ervan te benadrukken.'

Gekanaliseerde beken zorgen voor droogte

Het kabinet wil het grondwaterpeil verhogen om het verzakken van huizen tegen te gaan. In de twintigste eeuw werden op grote schaal beken gekanaliseerd om de waterafvoer te versnellen en zo meer landbouwgrond te creëren. Volgens historicus Auke van der Woud keert die innovatie zich nu tegen ons: de rechtgetrokken beken verhogen de kans op droogte.

Europees exceptionalisme

Philip Dröge maakt zich in zijn column kwaad over een onbegrijpelijke geschiedenistoespraak van FIFA-voorzitter Gianni Infantino. 'Het argument van Infantino is een merkwaardige mix van woke en waanzin.'

Overdracht BVD-dossiers aan Nationaal Archief is ‘positieve stap’

Onlangs kondigde het Nationaal Archief aan dat het 71.000 oude BVD-dossiers in ontvangst heeft genomen. Daarin staan onderzoeken naar ‘staatsgevaarlijke’ mensen die de voorloper van de AIVD tussen 1946 en 1998 in de gaten hield. Historicus Hans Blom is blij met de overdracht, maar hoopt vooral dat dit het startsein is voor meer openheid.

Christelijk rechts verhindert sekseneutrale taalwijziging

D66-minister Franc Weerwind van Rechtsbescherming wil af van 'genderspecifieke termen' als raadsheer en goede huisvader. Het is niet de eerste keer dat een kabinet de taal probeert te veranderen. In 1983 stuitte een vergelijkbaar voorstel op religieus verzet in de Kamer. 'Ik dacht: dat feministische gedoe wordt al te dol, laten ze asjeblieft van de taal afblijven.'

Kies voor Historisch Nieuwsblad en ontdek met onze diepgravende verhalen door toonaangevende historici dat terugblikken de beste manier is om vooruit te kijken.

Pak nu uw magazine-moment en ontvang 11x Historisch Nieuwsblad voor slechts 65,- (i.p.v. 93,50). 

Alleen wonen was in de jaren zestig al in trek

Vanwege het woningtekort in Nederland vragen critici zich af of alleenstaanden vaker een huis zouden moeten delen. De vraag naar het eenpersoonshuishouden ontstond volgens historicus Tim Verlaan in de jaren zestig, en de overheid speelde daar destijds volop op in. ‘We kunnen leren van de oplossingen van toen.’

‘Wij willen het verzet rehabiliteren’

Na 24 jaar verandert het Verzetsmuseum Amsterdam zijn vaste opstelling, waarin plek is voor ongeveer honderd verhalen over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Elk verhaaltje brengen we terug tot ongeveer honderd woorden, en daar moeten ook nog gevoel en nuance in zitten,’ vertelt directeur Liesbeth van der Horst. ‘Het moet bovendien begrijpelijk zijn voor jongeren. Het woord “deportatie” gebruiken we niet, omdat is gebleken dat 14-jarigen dat niet kennen.’

Wilt u nog meer geschiedenis? Deze artikelen uit ons archief werden de afgelopen week veel gelezen:

• De Duitsers stuurden in 1918 aan op een veldslag die de oorlog zou beslissen. Tijdens een grootscheeps offensief maaiden ze de Britse troepen omver – toch faalden ze.
• Kapitein Raymond Westerling gaf in Indonesië leiding aan massa-executies. De Nederlandse autoriteiten hadden hun twijfels over zijn methoden, maar pakten hem nooit aan.
• Pompeii heeft zijn bekendheid vooral te danken aan een gruwelijk einde Maar tot de vulkaanuitbarsting was het dagelijks leven er vrij comfortabel, zo blijkt uit opgravingen.